Heelal en Aarde

Naar Startpagina

De Maan

De maan is 's nachts als grootste hemellichaam waarneembaar vanaf de aarde. In werkelijkheid is zij kleiner dan de aarde en heeft een straal van 1.738 km. (de diameter van de aarde is 12.750 km).
De massa bedraagt 1/81ste van de massa van de aarde en de zwaartekracht is 6 x kleiner
De maan bezit geen dampkring, door de te kleine zwaartekracht, hierdoor ontstaat volstrekte duisternis aan de onbelichte kant.

De temperatuursverschillen tussen duister (-100 °C) en belichte deel      (+ 100 °C) zijn zeer groot. Meteorieten kunnen ongehinderd inslaan waardoor kratervorming optreedt (sommige zijn ook afkomstig van oude vulkanische activiteit)


De maan draait rond de aarde in een ellipsvormige baan in dezelfde zin als aardrotatie (van West naar Oost)
De maan kent naargelang het referentiepunt 2 omlooptijden :· t.o.v de sterren : siderische omlooptijd = 27,5 dagen en t.o.v de as aarde-zon : synodische omlooptijd van volle maan tot volle maan = 29,5 dagen (de aarde draait ook rond de zon)

De maan kent ook verschillende schijngestalten vanaf de aarde gezien, waarvan de belangrijkste nieuwe maan, eerste kwartier, volle maan en laatste kwartier

 

Een maansverduistering treedt op als maan-aarde-zon zich in die volgorde op 1 lijn bevinden.
Een zoneclips treedt op als zon-maan-aarde zich in die volgorde op 1 lijn bevinden

De maan wentelt om haar as van west naar oost met dezelfde rotatietijd als haar omlooptijd rond de aarde
waardoor we steeds dezelfde zijde van de maan zien.

 

Door de omwenteling van de maan rond de aarde kennen we ook de getijdenwerking. Een cyclus van hoog- en laagwater duurt 12 uur en 25 minuten. Twee cycli duren 24 uur en 50 minuten waardoor per dag 50 minuten vertraging optreedt op het eb- en vloedsysteem.

Aan de kant van de maan heeft het water hoogtij, aan de kant op aarde 90° graden verschoven t.o.v de maan kennen we laagtij. Springtij treedt op wanneer de zon en de maan maan trekken langs dezelfde kant. Doodtij treedt op wanneer de zon en de maan in een hoek van 90° t.o.v. elkaar staan.

Toepassingen :
- estuariumhavens (estuarium = wijde riviermond) kunnen enkel toegankelijk zijn voor tankers bij hoogtij
- getijden als energiebron (Ep = mgh), door getijdencentrales

 

TOP