De
Maan
De maan is
's nachts als grootste
hemellichaam waarneembaar vanaf de aarde. In werkelijkheid
is zij kleiner dan de aarde en heeft een straal van 1.738 km.
(de diameter van de aarde is 12.750 km).
De massa bedraagt 1/81ste van de massa van de aarde en de zwaartekracht
is 6 x kleiner
De maan bezit geen dampkring, door de te kleine
zwaartekracht, hierdoor ontstaat volstrekte duisternis aan de
onbelichte kant.
De temperatuursverschillen
tussen duister (-100 °C) en belichte
deel (+ 100 °C) zijn zeer groot.
Meteorieten kunnen ongehinderd inslaan waardoor kratervorming
optreedt (sommige zijn ook afkomstig van oude vulkanische
activiteit)
|
|
|
|
De maan
draait rond de aarde in een ellipsvormige baan in dezelfde zin
als aardrotatie (van West naar Oost)
De maan kent naargelang het referentiepunt 2 omlooptijden :·
t.o.v de sterren : siderische omlooptijd = 27,5 dagen en
t.o.v de as aarde-zon : synodische omlooptijd van volle
maan tot volle maan = 29,5 dagen (de aarde draait ook rond de
zon)
De maan
kent ook verschillende schijngestalten vanaf de aarde
gezien, waarvan de belangrijkste nieuwe maan, eerste kwartier,
volle maan en laatste kwartier
|
|

|
|
Een maansverduistering
treedt op als maan-aarde-zon zich in die volgorde op 1 lijn bevinden.
Een zoneclips treedt op als zon-maan-aarde zich in die volgorde
op 1 lijn bevinden
De maan wentelt om
haar as van west naar oost met dezelfde rotatietijd als haar
omlooptijd rond de aarde waardoor we steeds dezelfde zijde van de
maan zien.
Door de
omwenteling van de maan rond de aarde kennen we ook de getijdenwerking.
Een
cyclus van hoog- en laagwater duurt 12 uur en 25 minuten. Twee cycli
duren 24 uur en 50 minuten waardoor per dag 50 minuten vertraging
optreedt op het eb- en vloedsysteem.
Aan de kant van de
maan heeft het water hoogtij, aan de kant op aarde 90° graden
verschoven t.o.v de maan kennen we laagtij. Springtij
treedt op wanneer de zon en de maan maan trekken langs dezelfde kant. Doodtij
treedt op wanneer de zon en de maan in een hoek van 90° t.o.v.
elkaar staan.
Toepassingen :
- estuariumhavens (estuarium = wijde riviermond) kunnen enkel
toegankelijk zijn voor tankers bij hoogtij
- getijden als energiebron (Ep = mgh), door getijdencentrales
TOP |